Kerstbomen

De kerstboom heeft niet altijd de Bossche huiskamers verlicht tijdens de kerstdagen. In ons land is de kerstboom pas 150 jaar geleden voor het eerst gesignaleerd. Dat was in 1842 bij Duitse winkeliers in Amsterdam die - na de sinterklaasverkopen - ten behoeve van in Nederland wonende landgenoten 'een luisterrijk geďllumineerde kerstboom' in hun etalages plaatsten en kerstgeschenken te koop aanboden. Anderen namen dit idee over. Het Koninklijk Huis, dat een grote Duitse invloed kende, had in 1855 al een versierde kerstboom. Langzamerhand verspreidde de kerstboom zich over ons land.

Carel Teulings (geboren in 1868) beschrijft zijn jeugd rond 1875 en vertelt ook over Kerstmis. Hij heeft het dan over de kerstmis en de daarna thuis wachtende 'eiges gemakten balkenbrei'. Vervolgens werd de familie bezocht om elkaar officieel een 'Zalige Kerstmis' te wensen terwijl de rest van de middag besteed werd aan het 'Kribbekes kijken' in de Bossche kerken. Hij spreekt dus niet over een kerstboom.

Jacq. Roelands (geboren in 1900) beschrijft het dagelijks leven rond de eeuwwisseling. Hij wist uit overlevering dat er aan het eind van de vorige eeuw slechts bij één familie een kerstboom stond, bij de familie Adelmeijer in de Vughterstraat. Roelands beschrijft dat er in dat huis een versierde denneboom stond. „Heel wat kinderen kwamen daar in de kersttijd hun neusje tegen de ruiten drukken om het ongewone verschijnsel te zien.”

Het was niet merkwaardig dat juist bij de familie Adelmeijer voor het eerst in 's-Hertogenbosch een versierde kerstboom te zien was. Johann Adelmeijer was in 1830 in Damme in Duitsland geboren en in 1856 met zijn vrouw in 's-Hertogenbosch komen wonen. Hij was winkelier van beroep en woonde oorspronkelijk in de Vughterstraat, later op de Markt. Een van zijn kinderen (geboren in 1856) bleef in de Vughterstraat wonen en kreeg zelf kinderen rond de eeuwwisseling. Of bij vader of bij zoon Adelmeijer heeft deze eerste, met kaarsen verlichte kerstboom gestaan.

De meeste kerstbomen kennen tegenwoordig geen brandende kaarsen meer. Tegelijkertijd vedween de emmer water die uit voorzorg naast de boom was gezet. De kerstbomen zijn tegenwoordig voorzien van elektrische lichtjes en vanzelfsprekend met ballen en kerstkransjes versierd. Het merendeel van de kerstbomen doet slechts twee weken dienst; plastic dennebomen zijn - gelukkig - verre in de minderheid.